خبرگزاری رصد- در روزهای نزدیک به نشست استانبول، جمعی از مهاجران افغانستان اعلامیه‌یی را زیر نام «صدای جمعیت مهاجر بیرون از کشور برای تحقق صلح عادلانه در افغانستان»نشر کرده‌اند که اینک متن کامل آن را با خواننده‌گان خبرگزاری رصد در میان می‌گذاریم:
ما جمعیت مهاجر بیرون از کشور، ما قربانیان و آوارگان جنگ و ویرانی چند دهه گذشته، اخبار روند صلح افغانستان را با جدیت تمام دنبال می کنیم و در مورد مواضع، رویکردها و طرح های پیشنهادی برای گفتگوهای صلح، به ویژه نشست استانبول، خواستهها، سوالها و نگرانیهایی داریم که در این اعلامیه به طرفین مذاکرات بین الافغانی ابلاغ می داریم.
نشست استانبول امید به گفتگو و رسیدن به یک راه حل سیاسی برای ختم جنگ و دستیابی به صلح را بیشتر ساخته است. آرزوی دیرینه مردم افغانستان، صلحی عادلانه و پایدار است که زمینهساز یک آینده نوین برای افغانستان آزاد و مستقل باشد. ما خواستار یک دولت منتخب فراگیر و حافظ حقوق و آزادی های اساسی تمام شهروندان، به ویژه زنان و اقلیت های قومی و مذهبی به عنوان گروه های آسیب پذیر هستیم که در دو دهه گذشته به همت و فداکاری زنان و مردان این سرزمین به دست آمده است. تا در چنین دولتی، زنان و مردان با حقوق برابر و مستقل بتوانند زندگی خود را بر اساس ارزش ها، اصول و حقوق اساسی بشری، مانند آزادی بیان، سامان بخشند؛ تا فکر آبادی و ترقی مملکت جای ستیز، تعصب و نفرت را بگیرد.
ما از اصل تشکیل دولت بر بنیاد آرای مستقیم مردم در طرح های پیشنهادی موجود استقبال میکنیم. ولی تحقق این امر را مستلزم ضمانتهای قوی اجرایی و تعهد طرفهای مذاکرات به عقد پیمان صلح عادلانه، جلوگیری از فروپاشی و منازعه در فردای پس از توافقات می‌دانیم. طرفین داخلی و خارجی از طرح ساختارهای مصلحتی و امتیازی مانند «شورای عالی فقه اسلامی» پرهیز کنند تا در آینده موجب تنشهای سیاسی و حقوقی، تضاد صلاحیتها، بحرانسازی و امتیازگیری گروههای افراطی نشود.
ملت افغانستان متشکل از اقوام و گرایشهای فکری و فرهنگی متنوع است. نظام سیاسی افغانستان باید بازتاب این واقعیت عینی و تاریخی باشد. در بحث تعدیل قانون اساسی و نظام سیاسی افغانستان، با توجه به استبداد و ستم تاریخی و تهدید نیروهای تمامیتخواه و افراطی، افزایش مشارکت سیاسی مردم در سطح محلات، ولسوالیها و ولایتها، کاهش تمرکز قدرت، تامین عدالت، شفافیت و مبارزه با فساد مالی و سیاسی باید در دستورکار قرار گیرد.
برپایی یک جامعه انسانی و عادلانه در افغانستان، بدون تامین حقوق و مشارکت زنان در عرصه های مختلف ممکن نیست.
زنان به مثابه نیروی سازنده جامعه، به کاهش خشونت و منازعه کمک می کنند و چرخ رشد و رفاه کشور را به حرکت در می آورند. متاسفانه، آنها بیشتر از هر کسی از جنگ ها و خشونت های چنددهه گذشته آسیب دیده اند و طعم تلخ و ظالمانه تبعیض و محرومیت را چشیده اند. بنابرین، زنان باید در تمام روندهای مذاکرات و توافقات صلح افغانستان از نقش برجسته و معنادار برخوردار باشند تا در تصمیمات و توافقاتی که روی سرنوشت شان تاثیر می گذارد، قادر به حفاظت از حقوق انسانی
و نمایندگی شایسته شان باشند. مشارکت معنادار زنان و اقلیت ها به شفافیت و همهشمول بودن پروسه صلح صحه گذاشته و بنیان صلح عادلانه و پایدار را بنا مینهد.
با توجه به موارد فوق، ما امضاکنندگان این اعلامیه از طرفین مذاکرات بین الافغانی در نشست استانبول میخواهیم:
۱. توافقات صلح و روند گذار باید بر اساس میکانیزمهای واضح و عملی، ضمانتهای اجرایی و نظارتی مشخص و تحت نظارت سازمان ملل متحد و کشورهای بیطرف استوار باشد. نهاد‌های امنیتی و دفاعی کشور ما و سایر نهاد‌های که لازمه یک دموکراسی و داشتن یک دولت معاصر می‌باشند باید حفظ شوند.
۲. مباحثات و توافقات سیاسی باید معطوف به ایجاد یک دولت ملی منتخب، کثرتگرا، مشروع، بیطرف و مبتنی بر واقعیت های عصر حاضر باشد. این توافقات نباید حقوق و آزادیهای اساسی زنان و مردان افغانستان را که در قوانین جاری و کنوانسیون های که دولت افغانستان به آنها پیوسته است، نفی کند.
۳. ساختار دولت باید متناسب با تنوع قومی، فرهنگی و اجتماعی ملت افغانستان بوده و از تکرار تجربه تلخ انحصارگرایی و تضعیف مشارکت مردم در سطوح مختلف حکومت‌داری پرهیز شود.
۴. زنان و نمایندگان اقلیتهای قومی و مذهبی نه تنها در موارد مربوط به حقوق شان بلکه در تمام مراحل مذاکرات، اتخاذ تصامیم و اجرای موافقتنامه(های) صلح حضور واقعی و موثر داشته باشند.
۵. طرفین مذاکرات با اتخاذ سیاست بیطرفی و ترجیح منافع ملی، در مسیر قطع مداخلات خارجی، برچیدن پایگاه های نظامی، قطع حمایتهای مالی، تسلیحاتی و عملیاتی خارجی از نیروهای شورشی گام های جدی بردارند.
۶. توافقات صلح باید معطوف به عدالت، رسیدگی به مظالم و خسارات مالی و جانی جنگ باشد تا قربانیان جنگ، قربانی صلح نشوند. هم‌چنین باید زمینه زندگی آبرومندانه برای همه، به ویژه خانوادههای قربانیان، اقلیتها و زنان فراهم گردد.
۷. پس از توافقات صلح، پروسه خلع سلاح و ادغام جنگجویان مسلح غیر قانونی طی یک میکانیزم شفاف و سریع و با در نظر داشت ایجاد زمینه اشتغال بدیل آغاز گردد.
افغانستان پس از چهار دهه جنگ به یک صلح پایدار و دولتی مردم سالار و صلح دوست نیاز دارد. ما امیدواریم که طرفین مذاکرات به مطالبات و آروزهای مردم خسته از جنگ افغانستان در داخل و خارج کشور، برای اثبات تعهد شان به مردم سالاری، گوش داده و اقدامات و مواضع شان در راستای عملی شدن خواسته های آنان باشد.