این روزها گزارش‌های متعددی در خصوص آزار و اذیت پناهجویان افغانستانی در کشور ایران شنیده می‌شود.اکثر این گزارش‌ها مربوط به آزار و اذیت پولیس ایران و همچنان باشندگان برخی استان‌های این کشور علیه پناهجویان است.
با سقوط حکومت جمهوری در افغانستان؛ سیل مهاجرت پناهجویان افغانستانی به سمت کشورهای منطقه و بخصوص ایران اتفاق افتاد که به دلیل شرایط حاکم؛ اکثر این مهاجرت‌ها به گونه غیرقانونی بود.
پس از به قدرت رسیدن طالبان و سهولت‌هایی که در اختیار اعضای آن قرار گرفت، سربازان این گروه به راحتی روادید ورود به ایران را کسب می‌کنند و اکثرا به مقاصد تفریح وارد این کشور می‌شوند.
چرا تفریح سربازان طالبان باعث مشکلات مهاجران شد؟
به دلیل آن‌که سربازان طالبان در خصوص نحوه برخوردهای اجتماعی و فرهنگ کشورهای منطقه آموزش ندیده‌اند و تمامی تمرکز آن‌ها بر جنگ و آموزش‌های مربوط به آن بوده است، رفتارهایی که از آن‌ها در کشورهایی مانند ایران سر می‌زند، در نظر مردم آن ” شنیع ” به حساب می‌آید.
به طور مثال در یکی از کلیپ‌های تصویری که در رسانه‌های اجتماعی بازدید زیادی داشته است، اعضای طالبان با لباس‌های دوران جنگ خود وارد حوض تاریخی در میدان نقش‌جهان اصفهان می‌شوند و یکدیگر را ” بچه‌باز ” خطاب می‌کنند.
کاربران ایکس ایرانی با اشتراک‌گذاری متعدد این ویدیو و تصاویر مشابه آن، این رفتارها را بسیار بدوی و خارج از فرهنگ ایران اعلام کرده‌اند.
این موج در شبکه‌های اجتماعی باعث ایجاد کارزار خروج پناهجویان افغانستانی شد و کاربران با اشتراک‌گذاری تصاویر، خواستار خروج و ممانعت ورود افغان‌ها به ایران شدند.
این کارزار به رسانه‌های اجتماعی ختم نشد و مردم ایران در برخی مناطق، به محله‌های مهاجرنشین رفته و حتی با سنگ و چوب به خانه‌های افغان‌ها حمله کردند.
مقصر کیست؟
پناهجویان افغان به دلیل مناسبات فرهنگی و زبان مشابه، سال‌هاست که ایران را به عنوان مقصد مهاجرتی خود انتخاب کرده‌اند و با برخورداری از محدودترین امکانات شهروندی در این کشور زیست داشته‌اند و معمولا کارهای شاقه و سخت را انجام داده‌اند.
با این حال ایران برای خروج امریکا از افغانستان، سال‌ها گروه طالبان را حمایت کرده و تلاش داشته است تا محیطی مشابه کشور عراق را در افغانستان ایجاد کند.
این دورنمای سیاسی برای ایران، سبب شده است تا سهولت‌های مالی و سیاسی تا هنوز از سوی ایران در اختیار طالبان قرار بگیرد که صدور روادید ویزا برای اعضای این گروه، یکی از سهولت‌ها به حساب می‌آید.
همچنین طالبان به صورت ویژه، پاسپورت دریافت می‌کنند و مانند مردم عادی، ماه‌ها نیاز به صبر برای دریافت آن ندارند.
مردم ایران نیز بدون تفکیک اقشار، تمامی افرادی که از افغانستان وارد این کشور می‌شوند را افغانستانی می‌دانند و دود رفتارهای طالبان در ایران به چشم مهاجران رفته و شرایط زندگی را برای آن‌ها سخت‌تر می‌کند.
با این حال وزیر داخله کشور ایران اعلام کرده است که افغانستانی‌ستیزی جزء پروژه‌های استخباراتی ” دشمنان ” است و همچنان روزنامه محلی «ایونینگ استاندارد» (Evening Standard) متعلق به انگلستان، در گزارش که چندی قبل نشر کرده بود مدعی شده است که ایران، نژادپرست‌ترین کشور جهان است ولی با توجه به موارد ذکر شده، می‌توان آن‌را نتیجه سیاست‌های جمهوری اسلامی در قبال طالبان دانست.